Կասկաբել Կեսար

Կասկաբել Կեսար; ֆր.՝ César Cascabel
Հեղինակ	Ժյուլ Վեռն
Տեսակ	գրական ստեղծագործություն
Ժանր	ճանապարհորդական վեպ և արկածային
Բնօրինակ լեզու	ֆրանսերեն
Ստեղծման տարեթիվ	1890
Նկարագրում է	Կալիֆոռնիա, Բրիտանական Կոլումբիա, Ալյասկա և Ռուսական կայսրություն
Շարք	Անսովոր ճանապարհորդություններ
Նախորդ	Տակն ի վեր
Հաջորդ	Միսիս Բրանիկան
Նկարազարդող	Ժորժ Ռու
Երկիր	Ֆրանսիա
Հրատարակիչ	Պիեր-Ժուլ Հետցել
Հրատարակման տարեթիվ	1890
	César Cascabel Վիքիպահեստում

«Կասկաբել Կեսար» (ֆր.՝ César Cascabel), ֆրանսիացի գրող Ժյուլ Վեռնի արկածային վեպը, որը մտնում է «Անսովոր ճանապարհորդություններ» շարքի մեջ։ Գրվել է 1890 թվականին։

Հրատարակություն

Վեպի առաջին հրատարակությունը տեղի է ունեցել Էտցելի «Magasin d’Éducation et de Récréation» ամսագրում՝ 1890 թվականի հունվարի 1-ից դեկտեմբերի 15-ը։ Առանձին հրատարակությամբ վեպը սկզբնապես լույս է տեսել երկու գրքով՝ առաջինը 1890 թվականի հուլիսի 17-ին, իսկ երկրորդը՝ նույն թվականի նոյեմբերի 6-ին։

1890 թվականի նոյեմբերի 17-ին ընծայվել է վեպի պատկերազարդ հրատարակությունը (Ժորժ Ռուի 85 նկարազարդումներով, որոնցից մի քանիսը գունավոր էին), դա «Անսովոր ճանապարհորդություններ»-ի քսանվեցերորդ «երկակի» հատորն էր։ Սկսած այդ հատորից, շարքի բոլոր պատկերազարդ հրատարակությունների ներդիրներում տպվում էին բազմագույն նկարազարդումներ^[1]։

Սյուժե

Կրկեսային դերասաններ Կասկաբելների ընտանիքը ճանապարհորդում է Հյուսիսային Ամերիկայից դեպի Ֆրանսիա՝ Կանադայի, Ալյասկայի և Ռուսական կայսրության միջով։ Ճանապարհորդության ընթացքում նրանց կօգնի արտիստականությունը և կրկեսային հնարքները։

Գործողությունները սկսվում են Սակրամենիտոյում՝ 1867 թվականին։ Ֆրանսիական կրկեսային դերասանների Կասկաբելների ընտանիքը մի քանի տարի Ամերիկայում շրջագայություն կատարելուց հետո որոշում են վերադառնել հայրենիք։ Նրանց խնայողությունները գողացված են և ընտանիքը չի կարող իրան թույլ տալ նավի տոմս գնելու։ Դրա փոխարեն Կեսար Կասկաբելը որոշում է իրենց ձիակառքով՝ Bella Roulotte-ով, ճանապարհ ընկնել ցամաքով՝ Ալյասկայով, Բերինգի նեղուցով, Սիբիրով և Կենտրոնական Ռուսաստանով։

Ճանապարհին նրանց միանում են նաև երիտասարդ հնդկուհի, որբ աղջիկ Կայետտը, որին սիրահարվել է Կեսարի ավագ որդին՝ Ժանը, ռուս ազնվական, քաղաքական վտարանդի և դասալիք, Կոմս Նարկինը, որը ցանկանում է գաղտնի հասնել տուն և հանդիպել հորը։ Կոմս Նարկինը Կայետտին ընդունում է որպես իր դուստր։

Նրանք ականատես են լինում Ալյասկան Միացյալ Նահանգներին հանձնելուն։ Պորտ Կլարենսից գնալու ժամանակ նրանք ընկնում են լողացող սառցաբեկորի վրա, որը նրանց տանում է դեպի Լյախովյան կղզիները և Հյուսիսային սառուցյալ օվկիանոս։ Այնտեղ նրանք գերի են ընկնում տեղաբնակներին, որոնք ցանկանում են կոմս Նարկինին հանձնել ցարական ոստիկանությանը։ Պերմ քաղաքում, ներկայացում տալու ժամանակ, Կեսար Կասկաբելը իմանում է, որ կոմս Նարկինը ներման է արժանացել։

Կոմս Նարկինը, որպես շնորհակալություն, Ժանին կնության է հանձնում Կայետտին։ Անցնելով Ուրալյան լեռները, ճանապարհը բաց է դեպի Նորմանդիա։

Բովանդակություն

Գիրքը բաժանված է երկու մասի և երեսունմեկ գլուխների^[2]։

Մաս առաջին

Գլուխ առաջին. Հիմնադրամ։
Գլուխ երկրորդ․ Կասկաբել ընտանիքը։
Գլուխ երրորդ. Սիեռռա Նևադա։
Գլուխ չորրորդ. Կարևոր որոշում։
Գլուխ հինգերորդ. Ճանապարհ։
Գլուխ վեցերորդ. Ճանապարհի շարունակություն։
Գլուխ յոթերորդ. Կարիբուի միջով։
Գլուխ ութերորդ. Խարդախների գյուղում։
Գլուխ իններորդ. Հրամայված չէ։
Գլուխ տասներորդ. Կայետտա։
Գլուխ տասնմեկերորդ. Սիտկա։
Գլուխ տասներկուերորդ. Սիտկայից մինչև ֆորտ Յուկոն։
Գլուխ տասներեքերորդ. Կորնելիյ Կասկաբելի գաղափարը։
Գլուխ տասնչորսերորդ. Ֆորտ Յուկոնից մինչև Կլարենս նավահանգիստը։
Գլուխ տասնհինգերորդ. Կլարենս նավահանգիստը։
Գլուխ տասնվեցերորդ. Հաջողություն Նոր Աշխարհ

Մաս երկրորդ

Գլուխ առաջին. Բերինգի նեղուցը։
Գլուխ երկրորդ. Երկու հոսանքների միջև։
Գլուխ երրորդ. Սառցաբեկորի վրա։
Գլուխ չորրորդ. Նոյեմբերի 16-ից մինչև դեկտեմբերի 2-ը։
Գլուխ հինգերորդ. Լյախովի կղզիները։
Գլուխ վեցերորդ. Ձմեռում։
Գլուխ յոթերորդ. Կեսար Կասկաբելի մտահղացումը։
Գլուխ ութերորդ. Յակուտիայի մարզ։
Գլուխ իններորդ. Մինչ Օբ գետը։
Գլուխ տասերորդ. Օբից մինչ Ուրալ։
Գլուխ տասնմեկերորդ. Ուրալ։
Գլուխ տասներկուերորդ. Ճանապարհորդությունը և վերջացել է և ոչ։
Գլուխ տասներեքերորդ. Երկար օր։
Գլուխ տասնչորսերորդ. Հանգուցալուծում, որը արժանի է հանդիսատեսի ծափահարություններին։
Գլուխ տասնհինգերորդ. Եզրափակում։

Հետաքրքիր փաստեր

Վեպի սկզբնական անվանումն է «Ճանապարհորդություն դեպի հետ»։
Ռուս կոմս Նարկինի կերպարում արտացոլվել են իշխան Պ. Ա. Կրոպոտկինի որոշ հատկանիշներ։
Հետազոտողները նշում են Սիբիրի նկարագրության բազմաթիվ քանակի սխալներ։

Կերպարներ

Կեսարի խումբը

Կեսար Կասկաբել, 45 տարեկան, ընտանիքի ղեկավարը
Կոռնելիա Կասկաբել, 40 տարեկան, Կեսարի կինը
Ժան Կասկաբել, 19 տարեկան, Կեսարի ավագ որդին
Ալեքսանդր (Սանդրե) Կասկաբել, 12 տարեկան, Կեսարի կրտսեր որդին
Նապոլեոնա Կասկաբել, 8 տարեկան, Կեսարի դուստրը
Նեդ Հառլի (Clou-de-Girofle), 35 տարեկան, Կեսարի կողմից աշխատանքի է ընդունվել Ամերիկայում որպես ծաղրածու
Վահրամ, սպանիել, շատ հմուտ որսորդության մեջ
Մարենգո, պուդել, իմաստուն շուն
Ջոն Բուլ, կապիկ
Յակո, թութակ
Վերմուտ, ձի
Գլադիատոր, ձի